"variable interval"

'insanın doğma sebebi'. Bu metni okuyan kişi, sen doğduğun zaman hatta daha özde; sen ana rahmine düştüğün zaman, bir amaca hizmet için oluştu ya bu oluş….işte bu gizli kapaklı, tepeden tırnağa merakta bırakıp, bilinmezliği ile cezbedip, ardından tüm bu acizlik hissine rağmen tanımsız bir zevki zerk edip "var olmak ne müthiş bir şey" dedirtiyor ya, sinir mi olsa insan, rahatsız mı yoksa mutlu mu olsa bilemiyorum.

hayatın kendisi, her unsuruyla bir düzen(variable interval). Düzen derken; üç kağıtçı bir düzen bu. Arala o perdeyi, çık çıkabiliyorsan o kafesten.

İnsan bu tezgah içerisinde hem hayatın kendisi ile hem kendi hayatı ile bu sistem içinde debelenip duruyor, sırf o kafesi görmesi zorlaşsın, o perdeyi her varolan farkedemesin diye. Her adım neredeyse bu düzene hizmet eder vaziyette

mesela...

bu satıra kadar takip etmiş olan gözün sahibi, ben de senin gibi "doğdum", bunu unutmayalım. Sen ne yapıp ediyorsan, ben ne yapıp ediyorsam fena halde aynı olduğumuzun kanıtı, aynı işin işcisi olduğumuzun bir göstergesi bunlar. Sen mesela ne yapacaksan 27 Aralık ta örneğin, benim yaptığımdan hiçbir farkı olmayacak.

Hz. İsa ile Hitler arasında ne fark vardı ki yapıp etme ırgatlığı düşünüldüğünde...

Dağılmasın mesele. Ana rahmine düştün mü sen, işte o hal ve durum, ana rahmine düştüğün anın 1 sn. öncesi örneğin, 1 sn. sonrası...bunlar benim "iyi ki insanım" diyebildiğim inci tanelerim. Ben bu düzenin, bu tezgahın, bu sahnenin ve bu oyunun aşığıyım. Bundan daha güzelini görmedim henüz.
 

Saf varoluş, sadece varolmak

Mevlana bir küpten bahseder. Küpün içi boş ise suda yüzebilir aksi halde suya gömülür der. Küp ile insanı, su ile dünyevi telaşı benzeştirir. İnsan, içindeki dünyevi kaygıları boşaltmak zorundadır der.

Her ailede mutlak bir hayvan olmalı*. Ya da her çocuk hayvanlarla ilşkili büyütülmeli. Hayvanlardaki kendiyle barışık, huzurlu ruh halinin gözlemlenmesi mühimdir. Oldukça sakinleştirici olması yanı sıra insanın kendisini kıyaslamasına da imkan verir bu gözlem. Hayvanların bu kendine has normallikleri çoğu insanın servetle satın alamayacakları bir ruh halidir. Yukarıdaki küp örneği üzerine düşünüldüğünde, hayvan ile insan arasındaki yegane fark kendini açığa çıkarır; Hayvanlarda küp, neredeyse bomboştur. Onlar, sadece yapmaları gerekeni, yapmakla mükellef olduklarını icra etmek için savaşır, çırpınırlar. Ancak onların bizler gibi huzursuz, mutsuz, piiman ve karmaşık olduğunu söyleyebilir miyiz? Bunu bilemeyiz diyenler çıkabilir, ancak onları gözlemlemek sorunun cevabının zaten ortada olduğunu göstermektedir. Onlar boş bir küp ile huzurla su üzerinde yolculuklarını sürdürmektedirler. Her ne koşulda olurlarsa olsunlar.

Ancak insan, bunu başarmak için ciddi bir yönelim, odaklanma, ısrar ve disiplin ile, sağlam bir eğitim ile bu imkanı sağlamaya çalışmaktadır. Bir hayvanın sahip olduğu huzur ile insanın peşinde koştuğu küpünü boşaltma farkındalığı ve ardından gelecek olan çabası arasında çok büyük bir fark mevcut. Hayvan, bu kaygılardan ve bilinçten yoksundur. Bir hayvan küp, su ve suyun üzerindeki bu seyri ile alakalı bir bilincine sahip değildir ve bunun zevkinden ve acısından da mahrumdur. İnsan ise bunu bilebilen, hissedebilen bir yaratıktır. Farkedebilen ve o büyük hazzı yaşayabilendir.

İnsanın -hele hele günümüzde- küpü ağzına kadar doludur diyebiliriz. Ancak bunu boşaltmaları gerektiğini bilenler, boşaltmaya başlayabilenlerin hazzı, bu bilinç ve farkındalıktan mahrum bir hayvandan çok daha ötededir. İnsan denen yaratığın varoluş tecrübesinin seviyesi, kalitesi ve yoğunluğu işte bu nedenle çok daha yüksektir.

İnsan, bir hayvanı izlemelidir. Unun kaygısız ve olağan sudaki seyri gözlemlemelidir. Kendisini bununla kıyaslamalı ve kendisinde yüksek ihtimal göreceği seviyesizliği ve boşluğu farketmelidir.

İnsan farkedebilendir, hayvanlardaki erişilmez kendini bilme durum ve huzuruna yaklaşabilirse.



*Hayvanların kendi doğalarından uzaklaştırılmaları, kendilerini yaşama şanslarının ellerinden alınması bir tür zulümdür. Insan bu bencilliğe düşmeden, en uygun yöntemi bulabilecek zeka ve hassasiyete sahiptir. Bunun çok da başarılamadığının bir göstergesi olarak "pet shop" larda hayvan satışının durdurulmasının zorunlu bir insani görev olduğunu da ifade etmeliyim.

Paul Klee

Bu dünyada kavranılamaz biriyim ben. Çünkü ölülerin arasında olduğu kadar, daha doğmamışların da arasındayım, yaratılışa, alışılmıştan biraz daha yakın ve yine de çok uzakta. {Bu şiir Paul Klee'nin (1879-1940) mezar taşında yazar.}

Klee, hayatı da şöyle tanımlar :

" Bir ressam, bir müzisyen, bir şair hatta bir romancı olabileceğimin farkındayım ama benim asıl arzum kendi benliğimi geliştirip bir "insan" olabilmektir. Aslolan kendini tanımaktır, bu da ancak ruhsal ben ile fiziksel beni ayırabilmekle mümkündür. Fiziksel ben, günlük işler peşinde olabilir ama ruhsal ben, işlemesi, üzerinde çalışılıp ortaya çıkarılması gereken,hissedilmesi,duyulması gereken yüce bir özdür. Bunun farkındalığı ile önce insan olunmalıdır yani kendini bilmek gerekir. Sanat ise o özün içinden kendiliğinden çıkacaktır."

Ayrıca Klee gençlik yıllarında yaşadığı yoğun cinsel buhrana karşın yine de tek bir kadınla hayatını birleştirmiş, herşeyi de o kadınla yaşamayı doğru görmüş ve ona "Sana çok şey vaad ediyorum, seninle beraber ahlaklı ve daha fazla insan olma sözü veriyorum" demiştir. (Not: Alfred Hitchcock'un da hayatında sadece tek bir kadın olmuştur. bu kadından önce de en ufak bir ilişkisi olmamıştır)

Yukarıdaki yazı "Kitap Zamanı" ekindeki Alphan Akgün imzalı yazıdan derlenmiştir.

Deli deli sanıyor...

{ 4 Nisan 2009 4:30 A.M. } Bir aletle tanımlayamadığm bir şehrin içinde geziniyorum.İnsanların arasında hızlıca konum değiştirebiliyorum. Şehrin ışıklarını, sokak lambalarını, evlerin, arabaların ışıklarını kısıp açabiliyorum. Bu yeteneği ne zaman farkettim hatırlayamıyorum. İnsanların beni farketmediklerini sanıyorum, onlardan farklı bir durum mu bu diye düşünüyorum. Bir gencin yanına gidiyor, duruyorum. Omuzuna vuruyorum. Ama beni farkediyor! aniden dönüp bakyor. Telaşla selam vermek zorunda kalyorum. Kendimin şehrin delisi gibi hissediyorum, ardından öyle olduğunu düşünüyorum.